Trading (giao dịch) là một lĩnh vực thử thách về mặt cảm xúc. Khác với những công việc thông thường, công việc này ít sự vui thú mà thay vào đó là một chuỗi cảm xúc thăng trầm, mà nặng nề hơn là những nỗi sợ hãi thường trực. Những nỗi sợ này có thể bào mòn tâm lý trader ngày qua ngày, dẫn đến các quyết định giao dịch sai lầm và thua lỗ.
Hiểu rõ và biết cách vượt qua những nỗi sợ trong trading là chìa khóa để sinh tồn và thành công lâu dài trên thị trường. Ngay cả những huyền thoại như Jesse Livermore – nhà giao dịch vĩ đại và giàu có nhất thế giới – cũng đã phải tự kết liễu đời mình vì những áp lực và nỗi sợ không thể gọi tên.
Dưới đây là Top 5 nỗi sợ phổ biến nhất mà mọi trader đều phải đối mặt. Hãy cùng KEMINVEST tìm hiểu nhé!
1. Nỗi Sợ Bỏ Lỡ Cơ Hội (FOMO – Fear Of Missing Out)
FOMO là nỗi sợ bỏ lỡ một giao dịch tiềm năng. Nó khiến trader từ bỏ kế hoạch đã chuẩn bị trước đó và vội vàng vào lệnh đuổi theo giá đã chạy hoặc đang trong đà chạy mạnh.
- Hậu quả: Hầu hết các giao dịch FOMO đều dẫn đến thua lỗ vì trader đã vào quá trễ, giá có xu hướng hồi ngược lại hoặc đảo chiều vì đã đến cuối con sóng.
- Cách giải quyết:
- Tuyệt đối không vào bất kỳ lệnh nào khi giá đã chạy.
- Có thể kiên nhẫn đặt lệnh chờ tại vị trí theo kế hoạch ban đầu, hy vọng giá sẽ có nhịp retest.
- Luôn nhớ: Thị trường vẫn còn đó, và các cơ hội giao dịch mới sẽ sớm xuất hiện.
2. Nỗi Sợ Mất Tiền (Fear of Loss)
Nỗi sợ thua lỗ khiến trader đứng hình và không dám vào lệnh, ngay cả khi hệ thống giao dịch đã đưa ra tín hiệu rõ ràng và mọi điều kiện đã được thỏa mãn.
- Hậu quả: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra thua lỗ trong dài hạn. Trader bỏ lỡ rất nhiều giao dịch mang lại lợi nhuận lớn. Khi họ đủ dũng cảm để vào lệnh, đó lại thường là thời điểm hệ thống đang gặp chuỗi thua lỗ.
- Cách giải quyết:
- Lập danh sách điều kiện giao dịch cụ thể của hệ thống.
- Cứ thỏa mãn tất cả điều kiện là vào lệnh (Execute the plan).
- Không thắc mắc, không phân vân về kết quả của từng lệnh đơn lẻ.
3. Nỗi Sợ Giá Quay Ngược Lại Sau Dừng Lỗ (Stop-Loss Hunter Fear)
Đây là nỗi sợ khiến trader ức chế khi giá vừa chạm dừng lỗ (Stop Loss – SL) thì ngay lập tức quay đầu đi đúng hướng lệnh đã vào. Kết quả là nhiều trader không dám đặt SL cho các giao dịch sau đó.
- Hậu quả: Hành động không đặt SL chính là nguyên nhân trực tiếp và hàng đầu dẫn đến việc cháy tài khoảnchỉ sau một biến động mạnh của thị trường.
- Cách giải quyết:
- Hãy xem rủi ro giá đi đúng lệnh sau khi dính SL là chi phí bảo hiểm cho tài khoản của bạn.
- Đây là chi phí bắt buộc để phòng ngừa những khoản lỗ lớn tiềm năng không thể kiểm soát.
- Phải chấp nhận việc này để tài khoản sống lâu hơn và có cơ hội kiếm lợi nhuận về lâu dài.
4. Nỗi Sợ Bị Sai (Ego & Confirmation Bias)
Bản chất con người không muốn thừa nhận mình sai. Trong trading, đây chính là cái tôi cá nhân muốn mình là đúng, và coi việc đúng/sai quan trọng hơn việc kiếm tiền trong dài hạn.
- Hậu quả: Trader gồng lỗ, không chịu cắt lỗ vì không muốn thừa nhận quyết định của mình là sai.
- Cách giải quyết:
- Chấp nhận sai là một phần không thể tránh khỏi của trading.
- Thực hiện dừng lỗ ngay khi lệnh chạm SL. Hãy nhớ, mục tiêu là kiếm lợi nhuận tổng thể, không phải là thắng mọi lệnh.
5. Nỗi Sợ Lời Ít/Thua Ngược Lại (Profit-Taking Dilemma)
Nỗi sợ này chia thành hai mặt liên quan đến việc chốt lời và gồng lời:
- Sợ để một lệnh đang thắng chuyển thành thua (gồng lời).
- Sợ chốt lời xong thì giá lại tiếp tục đi xa hơn (chốt lời non).
- Hậu quả: Việc này gây ra sự mâu thuẫn trong hành động chốt lời:
- Chốt lời sớm: Giúp trader thấy nhiều lệnh thắng hơn, nhưng thường xuyên bỏ lỡ các cú ăn đậm.
- Gồng lời: Đôi khi giúp ăn đậm, nhưng thường xuyên phải chứng kiến nhiều lệnh lời chuyển thành lỗ/thua ngược lại.
- Cách giải quyết:
- Chấp nhận đánh đổi: Trong trading, bạn buộc phải được cái này mất cái kia.
- Xác định chiến lược chốt lời/gồng lời rõ ràng ngay từ đầu (ví dụ: Chốt một phần khi đạt R:R 1:1, phần còn lại gồng theo trailing stop).
- Tuân thủ kế hoạch đã định để kiểm soát cảm xúc và tối ưu hóa lợi nhuận kỳ vọng.
Kết luận:
Việc quản trị tâm lý và vượt qua nỗi sợ trong trading quan trọng không kém gì việc có một hệ thống giao dịch tốt. Hãy dành thời gian để hiểu và đối mặt với những nỗi sợ này, biến thành động lực để bạn tuân thủ kỷ luật và giao dịch một cách chuyên nghiệp hơn. KEMINVEST chúc bạn thành công trên con đường Trade của mình nhé!
